شناسایی و تحلیل عوامل پیش‌برنده و بازدارندة کشت کلزا در مناطق روستایی شرق استان مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران،

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

3 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

10.30490/rvt.2024.364400.1568

چکیده

امروزه با توجه به واردات بالای روغن‌های خوراکی و دانه‌های روغنی به کشور، یکی از سیاست‌های اصلی دولت افزایش و توسعه کشت دانه‌های روغنی از جمله کلزا است. از این‌رو هدف اصلی مطالعه حاضر شناسایی و تحلیل عوامل پیش‌برنده و بازدارندة توسعه کشت کلزا در مناطق روستایی شرق استان مازندران بود. پارادیم مطالعه ترکیبی و از نوع مطالعات توصیفی-اکتشافی بود و از روش کیفی (تحلیل محتوا با نرم‌افزار MAXQDA2020) برای کشف عوامل پیش‌برنده و بازدارنده (تدوین ابزار تحقیق) و از روش کمی (تحلیل عاملی اکتشافی با نرم افزار SPSSv26) برای خلاصه و دسته‌بندی عوامل مذکور استفاده کرده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که در مجموع حدود 47/53 درصد واریانس عوامل پیش‌برندة توسعة کشت کلزا را چهار مورد شامل عوامل ترویجی- آموزشی، عوامل مزیتی- فنی، عوامل نهاده‌ای- حمایتی و عوامل تسهیل‌کنندة کشت و 4/55 درصد واریانس عوامل بازدارندة توسعة کشت کلزا را نیز چهار مورد شامل ویژگی‌های فیزیولوژیکی گیاه و عوامل اقلیمی، مشکلات اقتصادی و بازاریابی، مدیریت نامناسب مزرعه و ضعف منابع و زیرساخت‌ها و عوامل آموزشی- ترویجی تبیین کردند. با توجه به نتایج حاصله، ارائه فعالیت‌های آموزشی -ترویجی مناسب، مدیریت مناسب مزرعه و واحد تولیدی برای کشت کلزا و اعمال و عملی کردن سیاست‌های حمایتی از جمله کمک‌های مالی برای توسعه کشت کلزا در استان مازندران پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identify and analysis of Driving and Inhibiting Factors of Rapeseed Cultivation Development in in the East rural areas of Mazandaran Province

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Farhadi 1
  • fatemeh shafiee 2
  • Omid Jamshidi 3
1 Agricultural Extension & Education, Faculty of crop sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
2 Department of Agricultural Extension & Education, Faculty of crop sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
3 Department of Agricultural Extension & Education, Faculty of crop sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
چکیده [English]

Introduction
This study aims to identify the driving and inhibiting factors influencing the development of rapeseed cultivation in the eastern region of Mazandaran province.
Materials and Methods
This study utilized a mixed-method paradigm, incorporating descriptive-exploratory research. Data collection occurred in two phases and underwent analysis using MAXQDA Analytics Pro 2020 and SPSSv26 software. In the qualitative phase, crucial factors affecting rapeseed cultivation were gathered through interviews with 14 experts, researchers, and leading farmers in Mazandaran province, selected through purposive and snowball sampling. In the quantitative phase, a questionnaire was designed to assess the significance of identified factors from the perspective of rapeseed growers. The sample consisted of 3637 active rapeseed farmers in the east of Mazandaran province. The sample size in this section was determined using Daniel's formula and the samples were selected based on stratified random sampling with proportional assignment; In this way, 231 rapeseed growers were studied.
Results and Discussion
The quantitative findings revealed that approximately 53.5% of the variance in factors promoting rapeseed cultivation development was explained by extension-educational and economic factors, advantageous-technical factors, input-support factors, and cultivation-facilitating factors. Furthermore, about 54.5% of the variance in inhibiting factors was attributed to physiological characteristics, logistical and sales problems, financial-economic and marketing issues, inappropriate farm management, weak resources and infrastructure, and extension-educational factors.
Conclusions
Based on the results, this study proposes implementing targeted extension-educational activities, effective farm and production unit management, and supportive policies, including financial assistance, to foster the development of rapeseed cultivation in Mazandaran province

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barriers
  • Oil seeds
  • Rapeseed growers
  • Rural areas

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار