ارزیابی معیشت پایدار روستایی کشاورزان خرده مالک در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 مرکز آموزش عالی امام خمینی

10.30490/rvt.2024.363649.1552

چکیده

تحلیل و تبیین سطوح پایداری معیشت روستایی می‏تواند نقش موثری در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی توسعه پایدار روستایی داشته باشد. این تحقیق با هدف سنجش میزان پایداری معیشت روستایی کشاورزان خرده مالک در استان‏های البرز، گیلان، هرمزگان و یزد انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوار شاغل در کشاورزی خرده مالک بودند (N=481096) که با استفاده از فرمول کوکران 500 نفر از آنان به عنوان نمونه از طریق نمونه‏گیری با انتساب متناسب مورد مطالعه قرار گرفتند. برای سنجش میزان پایداری معیشت روستایی در کل 38شاخص، شامل10شاخص اقتصادی، 11شاخص اجتماعی، 10شاخص محیطی و 7شاخص نهادی در سطح استان‏های چهارگانه فوق ارزیابی شد. این شاخص‏ها به‌روش استاندارد کردن رفع اختلاف مقیاس شدند و سپس با استفاده از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی، وزن شاخص‌ها محاسبه و در آنها اعمال شد. در انتها، شاخص ترکیبی پایداری معیشت روستایی برای استان‏های مورد مطالعه محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که 72.4 درصد از سرپرستان خانوار کشاورزان خرده مالک مورد مطالعه در وضعیت ناپایداری معیشت قرار دارند. به گونه‏ای که استان گیلان از نظر میزان پایداری معیشت با شاخص ترکیبی 0.273در رتبه اول، استان هرمزگان با شاخص ترکیبی 0.017- در رتبه دوم، استان البرز با میزان 0.092- در رتبه سوم و استان یزد با شاخص ترکیبی 0.196- در رتبه چهارم قرار گرفته است. نتایج سنجش میزان پایداری معیشت روستایی بر اساس طیف پرسکات آلن نشان داد که استان گیلان نسبت به بقیه استان‏ها دارای وضعیت بهتری هست، هرچند که نرخ پایداری معیشت در این استان هم در وضعیت ایده‏آلی قرار ندارد و ناپایدار بالقوه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An assessment of smallholder farmers' Rural sustainable livelihood in Iran.

نویسندگان [English]

  • Jafar Baghernejad 1
  • Mohammad Sadegh Sabouri 1
  • Mohammad Shokati Amghani 2
  • Abbas Norozi 3
1 Department of Agricultural Extension and Education, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran
2 Department of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture, Tarbiat Modares University (TMU), Tehran, Iran
3 Imam Khomeini Higher Education Center, Agricultural Research, Education, and Extension Organization, Karaj, Iran
چکیده [English]

Analyzing the sustainability levels of smallholder farmers' livelihoods can play an effective role in sustainable development. This research was conducted with the aim of measuring the sustainability of the livelihood in the rural areas of Iran. The statistical population of this research was household heads (N=481,096), using Cochran's formula,500of them were studied as a sample through proportional assignment sampling.To measure the level of livelihood sustainability, a total of 38livelihood sustainability indices, including 10economic indices, 11social indices, 10environmental indices, and 7institutional indices, were evaluated at the level of the above four provinces. These indices were resolved by standardizing the scale difference and then using the principal component analysis method, the weight of the indices was calculated and applied to them.Finally, the composite index of rural livelihood sustainability was calculated for the studied provinces.The results of the research showed that72.4% of the heads of the studied smallholder farmers' households are in an unstable state of livelihood. In terms of sustainabilityof smallholder farmers' livelihoods,Guilan province ranks first with a composite index of 0.273, Hormozgan province ranks second with a composite index of -0.017, Alborz province ranks third with a composite index of -0.092, and Yazd province ranks with a composite index of 0.196. - It is ranked fourth. The results of measuring the livelihood sustainability of smallholder farmers based on the Prescott Allen spectrum showed that Guilan province has a better situation than other provinces, although the livelihood sustainability rate in this province is not in an ideal situation and is potentially unstable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sustainability
  • rural livelihood
  • smallholder agriculture
  • sustainable livelihood
  • sustainability indices
روستا و توسعه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 29 فروردین 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار