عوامل موثر بر آسیب پذیری معیشتی کشاورزان در مناطق روستایی جنوب دریاچه بختگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش اقتصاد کشاورزی- دانشگاه شیراز- دانشکده کشاورزی

2 بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز

3 دانشگاه شیراز

10.30490/rvt.2023.362242.1525

چکیده

تغییرات آب و هوایی اثرات قابل توجهی بر منابع آبی در مناطق خشک و نیمه خشک داشته است و می‌تواند بر آسیب پذیری کشاورزان و رفاه خانوارهای روستایی نیز موثر باشد. لذا در پژوهش حاضر، عوامل تعیین کننده میزان آسیب پذیری خانوارهای کشاورز در مناطق روستایی جنوب دریاچه بختگان واقع در استان فارس با تاکید بر تغییر اقلیم مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین آسیب پذیری خانوارهای کشاورز منطقه مورد مطالعه با استفاده از شاخص آسیب پذیری معیشتی (LVI) مورد سنجش قرار گرفت و از مدل رگرسیون بتا جهت ارزیابی عوامل موثر بر سطوح آسیب‌پذیری استفاده شد. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 350 خانوار روستایی تعیین و داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری در سال ۱۴۰۱ جمع‏آوری شد. نتایج مدل رگرسیون بتا نشان داد که سن سرپرست خانوار، بعد خانوار، سطح تحصیلات سرپرست خانوار، دسترسی به اطلاعات هواشناسی، عضویت در تعاونی‌ها، درآمد خارج از مزرعه و همچنین دریافت وام بانکی تاثیر معنی‌داری بر آسیب‌پذیری خانوارهای روستایی منطقه مورد مطالعه دارد. بر اساس نتایج بدست آمده، توصیه می‏شود که سیاست توسعه روستایی بر روی نکات کلیدی که تاب آوری و ظرفیت سازگاری خانوار کشاورز را ارتقا می دهد، از جمله آموزش، درآمدزایی، دسترسی به اطلاعات هواشناسی و عضویت در تعاونی‌ها هدف‌گذاری شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Factors affecting livelihood vulnerability of farmers in rural areas of southern Bakhtegan Lake

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ardali 1
  • Mohammad Hassan Tarazkar 2
  • Fatemeh Nasrniya 3
  • Zynab Shokoohi 3
1 Shiraz University
2 School od agriculture, Shiraz University
3 Shiraz University
چکیده [English]

Climate change, has had significant effects on water resources in arid and semi-arid areas that intensely affect farmers’ vulnerability and rural household well-being. Therefore, in this research, an assessment of factors that determine the vulnerability level at the farming household in southern Bakhtegan Lake has been conducted. Also, the vulnerability of the agricultural households of the studied region has been measured using the Livelihood Vulnerability Index (LVI) and Beta regression model was conducted to assess the factors affecting vulnerability levels to climate change. Based on the Cochran' formula, a sample of 350 rural households were determined and required data and information were collected through questionnaires and face to face interviews in 2022. The results of the Beta regression model showed that the age of household head, family size, education level of the household head, access to climate information, membership in the cooperatives, off-farm income and also receiving a bank loan have a significant effect on the vulnerability of rural household. According to empirical results, it is recommended that rural development policy targets on key points that promote resilience and adaptive capacity of farming household, including education, income generation, access to climate information and membership in the cooperatives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Beta Regression
  • Livelihood Vulnerability Index
  • Climate Change