موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
تحلیل اثرات طرح خروج دام از جنگل بر مردم محلی: مطالعه موردی روستای سیاهدره نهاوند
1
24
FA
مهدی
رحیمیان
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، دانشگاه لرستان
rahimian.m@lu.ac.ir
مرضیه
فراشی
دانشآموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه لرستان.
سعید
غلامرضایی
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، دانشگاه لرستان
sgholamrezai@gmail.com
امین
براخاص
دانشآموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه لرستان
10.30490/rvt.2018.81721
هدف کلی پژوهش حاضر بررسی آثار و پیامدهای اجرای طرح خروج دام از جنگل در روستای سیاهدره شهرستان نهاوند بود، که بهصورت کیفی و با استفاده از روش نظریه بنیانی انجام شد. جمعآوری اطلاعات از طریق مشاهده نیمهمشارکتی و مصاحبه نیمهساختارمند در سال 1394 و در قالب گروههای بحث متمرکز صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق سرپرستان خانوارهای ساکن روستای مورد مطالعه بودند. نمونهگیری تحقیق بهصورت هدفمند و تا زمان اشباع نظری دادهها پیش رفت. پایایی پرشسنامه از طریق یادداشتبرداری نکات کلیدی مطرحشده در مصاحبهها، ایجاد نوعی تعامل دو طرفه با مصاحبهشوندگان و سهوجهیسازی و روایی آن نیز از طریق راهبرد «بازخورد مشارکتکننده» تأیید شد. تحلیل اطلاعات گردآوریشده از طریق مصاحبه و مشاهده با استفاده از روشهای تحلیل کیفی و از طریق استخراج، دستهبندی، طبقهبندی و دستیابی به مفاهیم کلی در قالب روش نظریه بنیانی انجام گرفت. طبق نتایج بهدست آمده، اثرات خروج دام از جنگل در شش دسته شامل 1) تضعیف و رکود فعالیتهای دامداری، 2) اثرات مثبت و منفی بر وضعیت مالی روستاییان، 3) پیدایش معضلات اجتماعی در روستا، 4) تضعیف روحیه مشارکتی روستاییان در حفظ جنگلها و مراتع، 5) عدم پایبندی سازمانهای دولتی به تعهدات طرح، و 6) اثرات سوء روحی و روانی طبقهبندی شدند. در پژوهش حاضر، پیشنهادهای برنامهریزی جامع در راستای ساماندهی پرورش دام و تلاش دولت برای عملی کردن وعدههای دادهشده به جنگلنشینان بهمنظور رفع مشکلات اجرایی طرح ارائه شد.
خروج دام از جنگل,نظریه بنیانی,نهاوند (شهرستان),سیاهدره (روستا)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81721.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81721_590cc0567faf3ffc6364ffccacf7f6b1.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
بررسی تغییرات الگوی مسکن روستایی و ارزیابی اثرات اقتصادی آن: مطالعه موردی دهستانهای آجیچای و میدانچای شهرستان تبریز
25
49
FA
محمد
ظاهری
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تبریز
m_zaheri@tabrizu.ac.ir
نبی الله
حسینی شه پریان
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تبریز
nabi.hosseini12@gmail.com
سمیرا
هاشمی
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تبریز
samira.h.1991@gmail.com
10.30490/rvt.2018.81724
پژوهش کاربردی حاضر به بررسی تغییرات الگوی مسکن روستایی و ارزیابی اثرات اقتصادی آن در دو دهستان آجیچای و میدانچای واقع در شهرستان تبریز میپردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و همبستگی بود که بخش عمده دادههای آن بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونهگیری (کوکران) از 350 خانوار جمعآوری شد. یافتههای پژوهش بر اساس نتایج بهدست آمده از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط قوی و معنیداری بین عوامل تغییرات اجتماعی و الگوی مسکن روستایی و عوامل اقتصادی وجود دارد؛ همچنین، در توزیع فضایی رابطه بین تغییرات اجتماعی و الگوی مسکن در ده روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کامل وجود دارد. برای ارزیابی اثرگذاری تغییرات اجتماعی و الگوی مسکن و تغییرات اقتصادی از مدل بزارش رگرسیونی استفاده شد و نتایج گویای آن بود که شاخصهای تغییرات اجتماعی اعم از پذیرش فرهنگی، مصرفگرایی و ناهنجاریهای اجتماعی در زندگی روستایی بهترتیب با 256/0، 154/0 و 157/0 در تغییرات الگوی مسکن روستایی مؤثرند؛ همچنین، شاخصهای پلان معماری مسکن، کیفیت بنای مسکن، و مقاومت مسکن بر عوامل اقتصادی تأثیر مستقیم دارند.
تغییرات اجتماعی,الگوی مسکن,پیامدهای اقتصادی,آجیچای (دهستان),میدانچای (دهستان),تبریز (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81724.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81724_72051f88a182cd8088279c113d75b563.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
بررسی مشارکت زنان روستایی در فعالیتهای دامداری: مطالعه موردی شهرستان چاراویماق
51
73
FA
علی
شمس
دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان
shams@znu.ac.ir
نازیلا
نبی زاده
دانشآموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه زنجان
nazila.nabizade@yahoo.com
حسین
شعبانعلی فمی
دانشیار گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
hfami@ut.ac.ir
10.30490/rvt.2018.81726
تحقیق توصیفی پیمایشی حاضر با هدف بررسی سطح مشارکت زنان روستایی در ابعاد مختلف فعالیتهای دامداری صورت گرفت و جامعه آماری آن شامل کلیه زنان روستایی شهرستان چاراویماق بود که با استفاده از رابطه کوکران، حجم نمونه برابر با ۱۳۵ نفر محاسبه و از طریق روش نمونهگیری چندمرحلهای تصادفی انتخاب و بررسی شدند. برای بررسی تأثیر متغیرهای مورد مطالعه بر سطح مشارکت زنان در ابعاد هشتگانه فعالیتهای دامداری، از رگرسیون چندگانه استفاده شد. رتبهبندی فعالیتها نشان از مشارکت بالای زنان در فعالیتهای شیردوشی و فرآوری و کمترین مشارکت در زمینه چرای دام داشت. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر مشارکت زنان بدین شرح است: در مدیریت چرا، درآمد سالانه؛ در شیردوشی و بازاریابی، تحصیلات زنان؛ در تولید مثل، نگرش؛ و در پشمچینی، علاقه به نگهداری دام.
دامداری,زنان روستایی,مشارکت,چاراویماق (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81726.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81726_880896695007b6078ecd915bc5010416.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
تحلیل اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر جوامع روستایی شهرستان سمنان
75
95
FA
صفورا
کریمی
دانشآموخته کارشناسی ارشد جامعهشناسی و پژوهشگر مؤسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
sfkarimi@yahoo.com
10.30490/rvt.2018.81728
هدف تحقیق حاضر تحلیل اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر جوامع روستایی شهرستان سمنان بود. تحقیق از نوع توصیفیـ تحلیلی بوده و جامعه آماری آن را سرپرستان خانوارها در روستاهای شهرستان سمنان تشکیل میدادند که با استفاده از رابطه کوکران و روش نمونهگیری تصادفی طبقهای، تعداد 340 نفر از آنها بهصورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که چهار عامل «بحران معیشت»، «رکود تولید و تضعیف کشاورزی»، «فرهنگی و روانشناختی»، و «اجتماعی و مشارکتی» در مجموع 812/55 درصد از تغییرات اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر جوامع روستایی شهرستان سمنان را تبیین میکنند. بر اساس یافتههای پژوهش، پیشنهادهایی از جمله اعطای وامهای بلاعوض و یا کمبهره در راستای مدیریت و کاهش پیامدهای منفی رکود تولید و تضعیف کشاورزی، استفاده از شبکه آبیاری تحت فشار و توجه بیشتر دولت به صندوق بیمه محصولات کشاورزی، بهرهگیری از مشارکت روستاییان در مدیریت خشکسالی، و شرکت روستاییان در برنامههای آموزشی و ترویجی ارائه شد.
اثرات اقتصادی,اثرات اجتماعی,خشکسالی,تحلیل عاملی اکتشافی,سمنان (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81728.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81728_3d01fba9e72a561d9114554801adaf43.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
بررسی رفتار زیستمحیطی زنان روستایی حوضه آبخیز هلیلرود شهرستان جیرفت با استفاده از نظریه رفتار برنامهریزیشده
97
121
FA
امیر
نعیمی
استادیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان
a.naeimi@znu.ac.ir
رضوان
مهنی رفتار
دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه زنجان
rezvanmehni@yahoo.com
سیدمحمدجواد
سبحانی
دکترای ترویج و آموزش کشاورزی
10.30490/rvt.2018.81730
تحقیق حاضر با هدف بررسی رفتار زیستمحیطی زنان روستایی حوضه آبخیز هلیلرود شهرستان جیرفت با استفاده از نظریه رفتار برنامهریزیشده در تابستان 1396 انجام شد. روش تحقیق پیمایشی- توصیفی بود. جامعه آماری در دسترس تحقیق زنان روستایی حوضه آبخیز هلیلرود بودند (1288=N). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 297 نفر تعیین شد. برای مطالعه افراد نمونه، از روش نمونهگیری طبقهای تناسبی استفاده شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای زمینهای تحقیق (نگرش زیستمحیطی، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری درکشده) و متغیر میانجی (نیت زیستمحیطی) رابطة مثبت و معنیدار در سطح خطای یک درصد وجود دارد؛ همچنین، رابطهای مثبت و معنیدار بین نیت و رفتار زیستمحیطی زنان روستایی مورد مطالعه در سطح خطای یک درصد وجود دارد. بهطور کلی، متغیرهای زمینهای توانستند از طریق نیت زیستمحیطی، 63 درصد تغییرات رفتار زیستمحیطی زنان روستایی مورد مطالعه را تبیین کنند.
حفاظت از محیط زیست,زنان روستایی,رفتارهای سازگار با محیط زیست,نظریه رفتار برنامهریزیشده,جیرفت (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81730.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81730_3d4aaaadadfdf9caeb858df5515d8faa.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
تحلیل عملکرد دهیاریها با رویکرد جنسیتی از دیدگاه مردم و شوراهای اسلامی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان بوئینمیاندشت
123
143
FA
جمشید
اقبالی
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
babak.imani@ut.ac.ir
خلیل
کلانتری
استاد گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
khkalan@ut.ac.ir
باقر
خالقی
دانشجوی دکتری مسائل اقتصادی اجتماعی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
سعدی
فتحالهی گلامبحری
دانشآموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه تهران.
10.30490/rvt.2018.81732
تحقیق کاربردی حاضر با هدف تحلیل عملکرد دهیاران با رویکرد جنسیتی در شهرستان بوئینمیاندشت به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت و دادههای پژوهش به دو روش میدانی و کتابخانهای جمعآوری شد.. جامعه آماری شامل خانوارهای ساکن روستاهای دارای دهیاری شهرستان بوئینمیاندشت بود (2654=N). نمونهگیری به روش تصادفی و با رعایت انتساب متناسب صورت گرفت و با استفاده از رابطه کوکران، تعداد نمونه 335 نفر بهدست آمد. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برابر با 87/0 بهدست آمد. تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمونهای t و رگرسیون لجستیک انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در حوزة اجتماعی، دهیاران زن عملکرد بهتری نسبت به دهیاران مرد دارند؛ البته در حوزه محیطی- کالبدی، دهیاران مرد از عملکرد بهتری برخوردارند و بهطور کلی، عملکرد هر دو گروه از دهیاران در این حوزه نسبت به حوزههای دیگر بهتر است؛ همچنین، در حوزه مدیریت بحران، هر دو گروه از کمترین میانگین برخوردارند. نتایج رگرسیون لجستیک نیز نشان داد که حوزههای اجتماعی و محیطی- کالبدی تأثیر معنیدار در عملکرد دهیاران دارند.
رویکرد جنسیتی,دهیاران,رگرسیون لجستیک,بوئینمیاندشت (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81732.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81732_b2029bc29af31c947ae7365ca98537cc.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
21
3
2018
11
22
نقش تعاونیهای تولید در توسعه روستایی با تأکید بر ابعاد کیفیت زندگی: مطالعه موردی دهستان رحمت بخش سیدان، شهرستان مرودشت
145
167
FA
حمید
برقی
دانشیار دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان
h.barghi@geo.ui.ac.ir
بیتا
اصلانی سنگده
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان
نسیم
حسینزاده سورشجانی
دانشآموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان
10.30490/rvt.2018.81742
در تحقیق حاضر، با رویکرد توصیفی تحلیلی، به بررسی و تحلیل نقش تعاونیهای تولید در توسعه روستایی با تأکید بر کیفیت زندگی پرداخته شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه سرپرستان خانوار روستایی عضو تعاونی تولید دهستان رحمت بخش سیدان بود. حجم جامعه نمونه از طریق رابطه کوکران 274 نفر بهدست آمد. برای آزمون فرضیات، از روشهای کولموگروف- اسمیرنف، آزمون تی با دو نمونه مستقل و آزمون منویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که بهجز بعد محیطی در سایر ابعاد مورد بررسی (اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی) تفاوت معنیدار بین دو گروه عضو و غیرعضو تعاونی تولید وجود دارد، و نقش تعاونیها در بهبود کیفیت زندگی روستاییان مفید و مؤثر است.
تعاونی تولید,توسعه روستایی,کیفیت زندگی,رحمت (دهستان),سیدان (بخش)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81742.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_81742_030bc63ef85e7c600225b311250bfbea.pdf