موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
سنجش گرایش جوانان روستایی به سکونت در روستا و عوامل مؤثر بر آن در روستاهای قصرشیرین
1
16
FA
صحرا
اسعدی
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
sahraa70@yahoo.com
جعفر
یعقوبی
دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
yaghobi@znu.ac.ir
10.30490/rvt.2016.59443
جوانان روستایی بهمثابه بازوی کار در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوادههای روستایی نقشی ارزنده دارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی گرایش جوانان روستایی به روستانشینی و نیز شناسایی عوامل مؤثر بر آن در روستاهای قصرشیرین انجام شد. جامعه آماری تحقیق را کلیه جوانان روستاهای این شهرستان در دامنه سنی 15 تا 29 سال تشکیل دادند (4230= N) که از آن میان، 118 نفر به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای با استفاده از رابطه کوکران بهعنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از نظر محل انجام، میدانی بود و در آن، از روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی استفاده شد. دادههای جمعآوریشده با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 20 پردازش شدند. نتایج نشان داد که میانگین رتبهای گرایش جوانان روستایی به روستانشینی، از نظر پاسخگویان، 25/3 در مقیاس طیف لیکرت بود. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بهترتیب، دو متغیر «احساس ارزشمندی در روستا» و «گرایش به اشتغال در بخش کشاورزی» نقش مثبت و سه متغیر «حمایت ناکافی دولت»، «میزان درآمد سالانه خانوار از بخش غیرکشاورزی» و «کمبود امکانات تفریحی و ورزشی در روستا» نقش منفی در گرایش جوانان روستایی به سکونت در روستا داشته، 7/59 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند.
روستا,گرایش به سکونت,جوانان روستایی,توسعه روستایی
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59443.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59443_2cfd6ca274b4d127005958a74c1890a1.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
بررسی وضعیت امنیت غذایی با استفاده از شاخص تنوع غذایی: مطالعه موردی مناطق روستایی شهرستان مرودشت، استان فارس
17
35
FA
مریم
تنهایی
دانشآموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابراهیم
زارع
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
zare2970@yahoo.com
فرهاد
شیرانی بیدآبادی
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
farhadshirani@rediffmail.com
رامتین
جولایی
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
r_joolaei@yahoo.com
10.30490/rvt.2016.59444
تأمین امنیت غذایی یکی از سیاستهای اصلی کشور است که دسترسی به مواد غذایی به مقدار کافی و در همه زمانها و نیز سلامت تغذیهای را دنبال میکند. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی وضعیت امنیت غذایی مناطق روستایی با استفاده از شاخصهای تنوع غذایی بود و بدین منظور، از دو شاخص آنتروپی و بری استفاده شد. محل و زمان انجام تحقیق مناطق روستایی شهرستان مرودشت در استان فارس در سال 1391 بود و دادهها بهصورت میدانی و از طریق تکمیل پرسشنامه روزانه خوراک مصرفی خانوار در طول هفته جمعآوری شد. خانوارهای نمونه از طریق روش نمونهگیری خوشهای سهمرحلهای انتخاب شدند. نتایج نشان داد که بیشترین تنوع غذایی در تأمین کالری و کمترین تنوع غذایی در تأمین چربی وجود دارد؛ همچنین، بین الگو و تنوع غذایی خانوارهای ساکن در مناطق روستایی چندان تفاوتی وجود ندارد و در کلیه گروههای درآمدی، از نظر دسترسی و تنوع مواد غذایی، امنیت غذایی نسبی مشاهده میشود.
امنیت غذایی,شاخص آنتروپی,شاخصبری,فارس (استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59444.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59444_41434ec24d961ce2133cb48c18d47098.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه تشکل آببران در بخش کشاورزی استان خوزستان از دیدگاه کشاورزان عضو
37
55
FA
محسن
ممبنی
دانشآموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر و کارشناس روابط عمومی شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی
m.mombani@yahoo.com
فاطمه
پناهی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دانشکده کشاورزی
fpanahi55@yahoo.com
شقایق
خیری
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
10.30490/rvt.2016.59445
پژوهش پیمایشی حاضر به شناسایی عوامل تأثیرگذار در توسعه تشکلهای آببران در سطح استان خوزستان میپردازد؛ بدین منظور، شانزده تشکل آببران با 3116 عضو بهعنوان جامعه آماری این استان در نظر گرفته شدند و با توجه به رابطة کوکران، تعداد افراد نمونه مورد مطالعه 127 نفر تعیین شد. بر اساس نتایج تحقیق، نگرش بهرهبرداران به ایجاد و فعالیت تشکل آببران در حد بالا بود. همچنین، بر اساس نتایج تحلیل عاملی، نقش شش عامل در توسعه تشکلها مؤثرتر بود و توانستند 62/68 درصد تغییرات توسعه تشکلها را تبیین کنند؛ این عوامل عبارتاند از شرایط مربوط به آب و تشکلها، مدیریت و برنامهریزی، عوامل اقتصادی و مالی، فردی، درک و شناخت تشکلهای آببران، و بازدهی اقتصادی.
توسعه,تشکلها,تشکل آببران,بخش کشاورزی,خوزستان (استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59445.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59445_eab58b3957f2a3b56279bd89dd8df039.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
شناسایی موانع توسعه شرکت های تعاونی عشایری استان ایلام از دیدگاه اعضای تعاونی ها
57
74
FA
محمدباقر
آرایش
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام
barayesh@yahoo.com
محمدرشید
طاهری
دانشآموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام.
10.30490/rvt.2016.59446
هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی موانع توسعه شرکتهای تعاونی عشایری استان ایلام بود.<strong> </strong>جامعه آماری پژوهش را کلیه اعضای شرکتهای تعاونی عشایری این استان به تعداد 150 نفر تشکیل دادند که همه آنها به شیوه سرشماری انتخاب و مطالعه شدند. زمان گردآوری دادههای تحقیق حاضر مربوط به سال 93-1392 و ابزار اصلی گردآوری دادهها پرسشنامه محققساخته بود. بهمنظور شناسایی موانع توسعه شرکتهای تعاونی عشایری، تعداد 54 گویه در قالب پاسخهای پنجگزینهای طیف لیکرت مطرح شدند. همچنین، موانع توسعه شرکتهای تعاونی عشایری بر اساس نتایح تحلیل عاملی اکتشافی مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان داد که عامل اقتصادی با مقدار ویژه 276/7 بهتنهایی تببینکننده 12/27 درصد واریانس کل است؛ و عوامل اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، آموزشی و فنی، در مجموع، 243/78 درصد از واریانس کل را تببین کردند.
مشکلات شرکتهای تعاونی,توسعه شرکتها,جامعه عشایری,ایلام (استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59446.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59446_0fe26433d863c714c81717f2edeb2722.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
کاربرد معیارهای بوم شناختی و انسانی در مکانیابی سکونتگاههای روستایی با استفاده از سامانه پشتیبانی تصمیمگیری مکانی: مطالعه موردی روستای کاج استان چهارمحال و بختیاری
75
89
FA
زهرا
ناظمی
کارشناسی ارشد منابع طبیعی- محیط زیست گرایش ارزیابی و آمایش سرزمین دانشگاه هرمزگان
nazemi_z66@yahoo.com
یحیی
اسماعیلپور
عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه هرمزگان
y.esmaeilpour@hormozgan.ac.ir
محمد
کمانگر
کارشناسی ارشد سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از راه دور
kamangar@gmail.com
10.30490/rvt.2016.59447
روستای کاج همجوار با رودخانه کوهرنگ در پی ساخت و آبگیری سد به زیر آب خواهد رفت و باید به مکانی مناسب انتقال یابد. از اینرو، تحقیق حاضر به منظور تعیین عوامل طبیعی و انسانی مؤثر در مکانیابی سکونتگاه جدید، با استفاده از روش تحلیل شبکهای، به بررسی معیارهای مختلف در تعیین مؤثرترین گزینهها طی سالهای 13۹۲ و 13۹۳ انجام شد. در این روش، معیارهای مؤثر از طریق پرسشنامه تعیین و در نهایت، یازده معیار انتخاب شد. در مرحله بعد، برای تهیه نقشههای طبقهبندیشده هر معیار بر اساس ارزشدهی و طبقهبندی اطلاعات لایهها، از روش تاپسیس در محیط GIS استفاده شد. نتایج نشان داد که معیارهای فاصله از شهر و روستا، ارتفاع و فرسایشپذیری خاک، بهترتیب، با 19، 16 و 15 درصد از وزن مدل بیشترین تأثیر را در سامانه پشتیبانی تصمیمگیری مکانی داشتهاند. همچنین، نقشه نهایی طبقهبندی مطلوبیت مکانی در منطقه مورد مطالعه نشان داد که مناطقی مناسب در محدوده نزدیک به موقعیت فعلی روستای کاج وجود دارد که بیشتر آنها در حاشیه شمالی دریاچه سد واقع است و میتوان روستا را بدین مناطق منتقل کرد.
معیار مکانگزینی روستا,تصمیمگیری چندمعیاره,تاپسیس,کاج (روستا),اردل (شهرستان),چهارمحال و بختیاری (استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59447.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59447_67fda6515cdde014aaf72f2fb5537aa9.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
عوامل بهبود مدیریت توسعه روستایی از دیدگاه مردم محلی: مطالعه موردی شهرستان مشگینشهر
91
109
FA
وکیل
حیدری ساربان
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی
vheidari56@gmail.com
10.30490/rvt.2016.59448
در پژوهش حاضر، نخست، عوامل بهبود مدیریت توسعه روستایی شهرستان مشگینشهر از دیدگاه نخبگان محلی با استفاده از مصاحبه نیمهساختاریافته شناسایی شد؛ بدین منظور، با 35 نفر از ساکنان منطقه با تحصیلات دانشگاهی حداقل کاردانی مصاحبههای جداگانه به عمل آمد؛ سپس، برای شناخت و تحلیل دیدگاه اجتماعات روستایی و میزان توافق نظری آنها با نتایج مرحله نخست، 41 علت شناساییشده مبنای طراحی پرسشنامه به روش لیکرت قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کل روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشگینشهر در سال 1393 بود (90359=N) که از آن میان، تعداد 197 نفر با استفاده از رابطه کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها، از مدل تحلیل عاملی استفاده شد؛ نتایج این مدل نشان داد که مهمترین عوامل بهبود مدیریت توسعه روستایی از دیدگاه مردم محلی شامل شش مؤلفه (تقویت ظرفیتهای شناختی، تقویت نظارت و استقلال عمل مردم محلی، تسهیل دسترسی به منابع و ارتقای شاخصهای اقتصادی، بومیگرایی توسعه، اعتمادسازی و رضایتمندی شغلی، و حکمروایی مطلوب) بوده، که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیینشده از طریق این شش عامل 93/89 است. در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهادهای کاربردی نیز ارائه شد.
مدیریت روستایی,توسعه محلی,توسعه روستایی,مشگینشهر (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59448.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59448_a683c202e5e41f656a9365cc0581b733.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
عوامل بازدارنده توسعه کسب وکارهای پرورش کرم ابریشم در نواحی روستایی شهرستان صومعه سرا
111
131
FA
محمدرضا
محبوبی
دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
mahboobi@gau.ac.ir
افروز
امدادی
دانشآموخته کارشناسی ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
afrooz.emdadi@yahoo.com
10.30490/rvt.2016.59449
تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل بازدارنده کسبوکارهای پرورش کرم ابریشم شهرستان صومعهسرا انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری کلیه پرورشدهندگان کرم ابریشم در روستاهای بخش مرکزی این شهرستان به تعداد 94 نفر بود که 78 نفر از آنها به شیوه تصادفی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها، از پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه با توجه به نظرات متخصصان تأیید شد. پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای بازدارندههای فردی- روانشناختی، محیطی- زمینهای و فنی بهترتیب 65/0، 83/0 و 67/0 بهدست آمد. یافتههای پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل بازدارنده پرورش کرم ابریشم عبارتاند از نوسان زیاد قیمت جعبه تخم نوغان، ابریشم و وسایل نوغانداری در بازار، رقابت ناسالم در بین نوغانداران، و عدم اعتماد نوغانداران به تواناییها و توانمندیهای خود؛ همچنین، از نظر پاسخگویان، اهمیت بازدارندههای محیطی- زمینهای در کسبوکارهای پرورش کرم ابریشم بیشتر بود.
کرم ابریشم,مهارتهای کارآفرینانه,بازدارنده فنی,گیلان (استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59449.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59449_13519db8986a65ad82c2bc05fdef1977.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
18
4
2016
02
20
اثرات اجتماعی خشکسالیهای کمدوام بر ساکنان جوامع روستایی: مطالعه موردی دهستان دودانگه در شهرستان بهبهان
133
151
FA
بهزاد
عادلی
دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مدیریت آبخیز
adeli_behzad66@yahoo.com
حمیدرضا
مرادی
دانشیار هیدرواقلیم گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران
hrmoradi@modares.ac.ir
مرضیه
کشاورز
استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران
keshavarzmarzieh@pnu.ac.ir
10.30490/rvt.2016.59450
نوسانهای اقلیم موجب افزایش وقوع خشکسالی در ایران شده و ارزیابی دقیق این پدیده را ضروری ساخته است. از آنجا که بیشتر مطالعات بر مناطق دارای خشکسالیهای شدید و مستمر متمرکزند، پژوهش پیمایشی حاضر به بررسی اثرات اجتماعی خشکسالیهای کمدوام بر مناطق روستایی اختصاص یافت و دادههای آن از طریق روش نمونهگیری تصادفی ساده جمعآوری و نسبت به تکمیل پرسشنامه از 339 نفر از کشاورزان دهستان دودانگه شهرستان بهبهان اقدام شد. یافتهها نشان داد که افزایش مهاجرت، کاهش فرصت ادامهتحصیل و کاهش بهداشت در مناطق دارای خشکسالی کمدوام کمتر مشاهده میشود؛ با این همه، کاهش فرصت ازدواج و کیفیت زندگی، افزایش ساعات کار و تضاد اجتماعی در این مناطق نمود یافته است؛ همچنین، میزان حمایت نهادهای دولتی، سن، سابقه بهرهبرداری کشاورزی، تعداد دام و میزان درآمد خانوار مهمترین سازههای تعیینکنندة اثرات اجتماعی خشکسالی شناخته شدهاند.
اثرات اجتماعی,شدت خشکسالی,تداوم خشکسالی,دودانگه (دهستان),بهبهان (شهرستان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59450.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59450_1c9e7286b72a6c1af9ab7ac4ba72c996.pdf