موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
نگرش جامعه میزبان به اثرات محیطی و اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی: مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان نوشهر
1
22
FA
ناصر
علیقلی زاده فیروزجایی
سیدعلی
بدری
sabadri@ut.ac.ir
حسنعلی
فرجی سبکبار
hafaraji@gmail.com
هدف این مقاله شناخت اثرات اقتصادی و محیطی گردشگری بر نواحی روستایی از دیدگاه ساکنان است. ابتدا با استفاده از متون موجود، برخی شاخص های اقتصادی و محیطی برای بررسی اثرات استخراج شده و سپس بر اساس آن، داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه از سه دهستان در بخش مرکزی شهرستان نوشهر گردآوری شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که متناسب با نوع داده ها, آزمون های آماری ناپارامتری برای تحلیل دادهها به کار گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از دیدگاه ساکنان, گردشگری اثرات اقتصادی مثبتی نظیر افزایش فرصت های شغلی و درآمد و اثرات منفی اقتصادی و محیطی نظیر افزایش قیمت کالا و خدمات، افزایش کاذب قیمت زمین، افزایش آلودگی صوتی، و دستاندازی به حریم منابع طبیعی را موجب شده است. براساس آماره آزمون کای اسکوئر، در این زمینه توافق معنی دار بین ساکنان وجود دارد. میزان اثرگذاری گردشگری بر ابعاد اقتصادی و محیطی در میان دهستان های این ناحیه تفاوتهایی معنیدار را نشان میدهد؛ به گونهای که بر اساس دیدگاه ساکنان، اثرات منفی اقتصادی و محیطی با رشد گردشگری یا میزان کارکرد گردشگری رابطهای مستقیم دارد.
گردشگری / نواحی روستایی / منطقه روستایی / نوشهر(شهرستان) / اقتصاد روستایی
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59313.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59313_6aacaf169a2377085bb24632d1532ecd.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
نقش بخش کشاورزی در توسعه اقتصادی استان یزد
33
40
FA
جلال
سالم
jalal.salem@yahoo.com
علی
نمازی
بخش کشاورزی استان یزد، علیرغم تمام مشکلات فراروی آن توانسته است نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا کند. این مقاله نقش بخش کشاورزی را در توسعه اقتصادی استان از ابعاد گوناگون مانند عرضه نیروی کار، اشتغالزایی، تأمین مواد غذایی و مواد خام صنعتی، عرضه سرمایه، مساعدت به بازار و کمک به تراز پرداختها تشریح میکند. میزان بهرهمندی بهرهبرداران بخش کشاورزی از خدمات عمومی دولت همپای نقش مثبت آن در توسعه اقتصادی استان نیست. در پایان، پیشنهادهایی برای تقویت نقش کشاورزی در توسعه اقتصادی استان ارائه شده است.
کشاورزی/ بخش کشاورزی/ یزد ( استان) / توسعه اقتصادی
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59314.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59314_ec88142b6bdb25199aad23135f03c63c.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
روستاهای برآمده از اسکان عشایر و چالشهای آن
41
62
FA
مسعود
مهدوی
پژمان
رضایی
p_rezay1355@yahoo.com
مجتبی
قدیری معصوم
hkein2004@yahoo.com
آمایش سرزمین و توسعه کشور نیازمند توجه ویژه به تمامی عرصهها و زیستگاههای شهری، روستایی و عشایری است. در این میان، جامعه عشایر به خاطر محرومیت و شرایط سخت زندگی از جایگاه مهمی برخوردار است و به همین دلیل، ساماندهی جامعه عشایر همواره مورد توجه بوده است. از مهمترین بحثهای مطرح در حوزه ساماندهی، اسکان عشایر است. این سیاست که از دوره پهلوی اول با نگرش سیاسی شروع شده و تا برنامه چهارم توسعه کشور (1388-1384) با نگرش توسعه پایدار ادامه یافته است، به شکلگیری روستاها یا کانونهای خودجوش و هدایتی متعددی منجر شده که بیتوجهی بدان باعث از بین رفتن اعتبارات و دوری از نظم فضایی سرزمین میشود. این سیاست برگرفته از دیدگاههایی همچون تغییرات اجتماعی، نوسازی، تأمین نیازهای اساسی، حفظ محیط زیست و راهبرد توسعه پایدار است که در هر دوره، با توجه به دیدگاه ویژه، خدماترسانی و ایجاد شرایط اسکان برای این جامعه صورت گرفته است. روستاهای جدید با چالشهایی چون سستی همکاری دستگاههای اجرایی در زمینه اسکان، ناتوانی مدیریت این روستاها، و مشارکت اندک مردم در فرآیند اسکان روبهرو بودهاند و از اینرو، برای فراهم آوردن زمینه پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی این کانونها، برخورداری از برنامههای کارآمد ضروری خواهد بود.
عشایر/ اسکان/ روستاها/ جامعه عشایری
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59315.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59315_2bc5fc627aacd9067421aba88ff1db15.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
نقش معادن طلا در توسعه اقتصادی - اجتماعی روستاهای همجوار
63
84
FA
مژده
رحمانی
mozhdeh_rahmani@hotmail.com
هر روستا به عنوان یک واحد جغرافیایی، ظرفی است که اجتماع و اقتصاد آن مظروف آن است. انسانها و مسائل اجتماعی و اقتصادی آنها را نباید جدا از محیط جغرافیاییشان که متأثر از آنند در نظر گرفت . میتوان گفت بیش از پنجاه درصد درآمد روستاییان از طریق فعالیتهای کشاورزی تأمین میشود. ولی درکنار آن، معیشت بر اساس فعالیتهای دیگری همچون: استخراج معدن نیز استوار است. در این مقاله که حاصل پژوهشی میانرشتهای است، ارتباط تشکیل روستا و وجود معدن طلا از دو دیدگاه 1- زمان شکلگیری روستا و معدن، و 2- از لحاظ رونق اقتصادی- اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است و در کنار آن به نکاتی از جمله همنامی روستا و معدن اشاره شده است.
معادن طلا/ توسعه اقتصادی/ توسعه اجتماعی
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59316.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59316_6f94333cdb1b71e782e76038bd87fd27.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
پسانداز روستایی و نقش عوامل مؤثر بر آن: مطالعه موردی در سه استان کشور
85
112
FA
عباس
رحیمی
هدف این مقاله بررسی ساختار پسانداز در مناطق روستایی و نقش عوامل مؤثر بر آن است که چهبسا در شناخت الگوهای رفتاری بهرهبرداران روستایی در سرمایهگذاری و شیوه پسانداز آنها در مناطق روستایی مؤثر باشد. برای این منظور، پس از شناخت عوامل مؤثر بر پسانداز و طرح پرسشهای اساسی، با شیوه مطالعه میدانی اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد و با کمک نرمافزار SPSS دادهآمایی صورت گرفت؛ سپس، با استفاده از شاخصهای مختلف آماری و الگوی اقتصادسنجی، نتایج بهدست آمده تحلیل و توصیف شد. این مطالعه در سطح 3 استان کرمانشاه، اردبیل، و فارس به انجام رسید. نتایج مطالعه نشان میدهد که علاوه بر درآمد خانوارها، متغیرهای دیگری چون بعد خانوار، مالکیت اراضی آبی و دیمی خانوار، مانده بدهی خانوارها، و تحصیلات سرپرست خانوار نیز از عوامل مؤثر بر پسانداز روستایی است.
پسانداز روستایی / بهرهبرداران روستایی / فارس(استان) / کرمانشاه (استان) / اردبیل(استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59317.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59317_7a87933fc34a025e8ccca2fa5e936716.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
بررسی عوامل تأثیرگذار بر موفقیت تسهیلگران زن در ایجاد گروههای مستقل زنان روستایی: مطالعه موردی آذربایجان شرقی
113
138
FA
فتانه
حاجیلو
fhajiloo@ymail.com
فضیله
خانی
نعمت اله
تقوی
محمد
مقدم واحد
در نظام ترویج مبتنی بر پارادایم مشارکتی توسعه یکی از روشهای مورد تأکید برای ارتقای مشارکت زنان در جامعه روستایی به عنوان نیمی از پیکره آن، ایجاد گروههای مستقل زنان برای انجام فعالیتهای تیمی است. در این راستا، یکی از شیوههای مورد استفاده، بهکارگیری زنان پیشروی محلی تحت عنوان «تسهیلگران» جهت ظرفیتسازی و ایجاد حرکت در جامعه است. در این مقاله برخی عوامل فردی و محیطی مؤثر بر موفقیت تسهیلگران در آذربایجان شرقی بر اساس نتایج پژوهش میدانی در روستاهایی از 6 شهرستان با استفاده از مصاحبه رو در رو با تسهیلگران و تکمیل پرسشنامه مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. روایی پرسشنامه را تعدادی از اساتید و متخصصان این حوزه تأیید کردند. پایایی مقیاس اصلی با استفاده از آماره آلفای کرونباخ برابر با 88٪ بود که حاکی از اعتبار مناسب ابزار تحقیق است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که از میان عوامل مورد بررسی در سطح خطای نوع اول، بین موفقیت تسهیلگران در ایجاد و تداوم فعالیت گروههای مستقل زنان با میزان پذیرش تسهیلگر از سوی زنان، زمینههای تماس وی با کارشناسان ترویج، و آشنایی وی با مفهوم «سازمانهای غیردولتی» ارتباط وجود دارد. نتایج حاصل هیچ ارتباط معنیداری را بین متغیرهای استفاده از وسایل ارتباط جمعی و متغیر وابسته مورد نظر در این سطح از خطای نوع اول نشان نمیدهد.
زنان روستایی/ زنان/ مشارکت روستایی/ تسهیلگران/ آذربایجانشرقی/ ارتباط روستایی
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59318.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59318_6437d3fc9909799a8801b53c0f7238e8.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
بررسی مدیریت دانش ضمنی امنیت غذایی با تأکید بر سازمان جهاد کشاورزی استان فارس
139
176
FA
منصور
شاه ولی
mshahvali@shirazu.ac.ir
زهرا
لاچینی
zlachini677@yahoo.com
امنیت غذایی چالش دیرینه کشاورزی در بسیاری از کشورهای جهان سوم از جمله ایران است که تابع دو عامل، رشد فزاینده جمعیت و روند تولید محصولات غذایی میباشد. مدیریت دانش موجود در سازمان جهاد کشاورزی، به ویژه دانش صریح و ضمنی که با امنیت غذایی منطقه سازگار باشد جزء وظایف اصلی مدیران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی محسوب میشود. این تحقیق با هدف بررسی مدیریت دانش امنیت غذایی کارشناسان و مدیران سازمان مرکزی جهاد کشاورزی استان فارس طراحی گردید. گروههای کلیدی این تحقیق با توجه به مدل رابرتسون، کارشناسان و مدیران جهاد کشاورزی استان فارس هستند. تحقیق با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفت و 68 کارشناس بهطور تصادفی و با توجه به مبحث امنیت غذایی و اهمیت سه واحد دامپروری، باغبانی و زراعت از این سه واحد انتخاب شدند. روایی صوری توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و برای پایایی از طریق آزمون راهنما ضریب آلفای کرونباخ 72/0 بهدست آمد. برای بررسی دانش ضمنی امنیت غذایی از پنج شاخص استفاده شد و این نتیجه بهدست آمد که 80 درصد افراد امتیازی کمتر از 20 از 50 بهدست آوردهاند. یافتهها نشان داد بیشترین استفاده از منابع دانش صریح به ترتیب شامل کتب، مجلات، گزارشها و پژوهشهای سازمانی است. همچنین، بیشترین روشهای ارتباطی مورد استفاده برای ارتقاء دانش ضمنی، گفتگو با همکاران، شرکت در سمینارها و گفتگوی رودرو هستند. استفاده از مجلات با دانش ضمنی امنیت غذایی افراد همبستگی مثبت و معنیداری دارد. همچنین روش ارتباطی گفتگو با همکاران با دانش ضمنی امنیت غذایی افراد همبستگی مثبت و معنیداری دارد. بالاخره افرادی که در طول خدمت خود علاوه بر کارشناس سمت مدیریت نیز داشتهاند، دانش امنیت غذایی بیشتری دارند.
مدیریت دانش/ امنیت غذایی/ کشاورزی/ سازمان جهاد کشاورزی استان فارس/ فارس (استان)
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59319.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59319_8dfc3b8a43d2a48cff95a5a0b62d8c12.pdf
موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
روستا و توسعه
1563-3322
2645-6486
10
1
2018
03
14
بهرهمندی روستاییان از مطبوعات و نقش آن در توسعه روستایی
177
216
FA
عزت الله
سام آرام
e_samaram@yahoo.com
تا چند دهه قبل، اغلب صاحبنظران توسعه روستایی در تعریف توسعه تنها رشد اقتصادی را مطرح میکردند. مطابق آن تعاریف، گمان میرفت که وجود سرمایه و فناوری برای توسعه جوامع کافی است اما بهتدریج روشن شد که حتی رشد اقتصادی بدون توسعه فرهنگی نمیتواند موجب توسعه روستایی شود. از سوی دیگر، از جمله عوامل مهم در توسعه فرهنگی روستا، وجود فعال رسانهها از جمله مطبوعات در روستاهاست. در این تحقیق، مشخص شد که میزان باسوادی، نوع شغل و میزان ارتباط با شهر به ترتیب بیشترین نقش را در میزان بهرهمندی روستاییان از مطبوعات دارند و از این طریق است که زمینههای توسعه در روستا فراهم میگردد.
مطبوعات / ارتباط روستایی / روستاییان / توسعه روستایی
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59320.html
http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59320_70d76124cd83867bf7780e19919a243d.pdf